Zo Maak Je Een Setlist Voor Een Optreden

Wil jij weten hoe je een setlist moet samenstellen om jouw luisteraar geboeid te houden? Dat en veel meer kom je in deze aflevering te weten!

Veel beginnende, onwetende zangers associëren het woord ‘optreden’ foutief met zingen op een podium. Dat ze die link leggen is ergens wel begrijpelijk natuurlijk. Als we naar een optreden gaan, is dat inderdaad iemand die zingt op een podium.

Maar voor mij kan een optreden of een performance van alles zijn. Je kan bv. op sociale media een filmpje delen, of het kan zijn dat je met een koor gaat optreden. Misschien ga je wel een verjaardagsliedje voor iemand inzingen en stuur je die opname daarna door naar die persoon. 

Een optreden of performance is dus iets waarmee je je muzikale verhaal met iemand deelt. Hoe je dat doet, en de volgorde waarin je dat deelt, is van belang, waar je ook je muzikale verhaal deelt. Veel te weinig beginnende zangers houden daar echter rekening mee.

Een tweede fout van de beginnende zanger is om, als ze dan toch een setlist samenstellen, die te baseren op genre of tempo. Bijvoorbeeld eerst de rustige nummers en daarna de intensere nummers. Of eerst de ballads, en dan pas de swingende liedjes. Natuurlijk moet je daarmee rekening houden, maar je kan zoveel dieper gaan.

De zelfzekere zanger

Eens je deze fouten niet meer maakt, kom je terecht in de wereld van de zelfzekere zanger. Die ziet elke kans om zijn of haar muziek te delen als een optreden. Hij of zij zal dus ook rekening houden met hoe hij of zij dat muzikale verhaal naar buiten brengt. De setlist is daar één onderdeel van, maar ook podiumpresence, microtechniek, enzovoort.

Als we specifiek kijken naar de setlist, dan zal de zelfzekere zanger daar heel strategisch aan werken. Hij/zij zal rekening houden met uithoudingsvermogen, de verhaallijn, de sfeer, de genres, het tempo, enzovoort. Er zijn heel veel verschillende criteria waarbij je kan blijven stilstaan bij het samenstellen van een setlist.

Zelf aan de slag

Zoals je weet werken we altijd vanuit de vier pijlers van de Zing Je Zelf Vrij formule. Vandaag zitten we in de pijler ‘Verbinding’. 

Laat ons dus eens kijken naar hoe je een setlist kan samenstellen die jouw luisteraar geboeid houdt. Daarbij zijn er vijf belangrijke stappen.

Stap 1 : post-its

Neem om te beginnen een pakje post-its (een blad papier kan ook, maar post-its zijn leuker :D) en schrijf daar de titels van jouw nummers op. Plak de briefjes daarna op de grond, op de muur, of op een spiegel zoals ik vaak doe. Maakt niet uit, maar plak ze ergens - het zijn post-its voor iets natuurlijk. Op die manier heb je een mooi overzicht van alle nummers die je zal zingen.

Stap 2 : onderverdelen volgens energieniveau

Als je kijkt naar de nummers die je zal zingen, kijk dan even welke nummers het hevigst zijn voor je stem, en welke het rustigst. Het gaat daarbij niet over tempo, hoe snel of hoe hoog het nummer is, het gaat puur over jouw uithoudingsvermogen. Voor sommige nummers zal je meer energie nodig hebben dan voor nummers die je met meer gemak kan zingen. 

Het idee daarachter is dat je na het zingen van drie vermoeiende nummers niet moe bent, want dan wordt het moeilijker om de volledige set nog te zingen. 

Daarom is het interessant om jouw nummers onder te verdelen in drie categorieën: veel moeite, geen moeite, en nummers die daar tussenin vallen. 

Stap 3 : check met je band

Als je met een band werkt is het goed om ook eens met hen af te stemmen. Als er een gitarist in je band zit, check dan even of hij bij een bepaald nummer niet van gitaar moet wisselen of zijn gitaar anders moet stemmen. Of misschien moet de drummer van stokjes wisselen. Misschien is het goed om twee bepaalde nummers na elkaar te spelen omdat die toevallig op dezelfde gitaar worden gespeeld.

Check dus bij je muzikanten wat zij nodig hebben.

Als je niet met muzikanten werkt, omdat je bv. jezelf begeleidt, of met een instrumentale versie werkt, dan hoef je minder rekening te houden met deze stap. Kijk wel eens of je alle nummers met hetzelfde instrument kan spelen, bv. een gitaar, of dat je moet wisselen tussendoor. 

Stap 4 : grab them, keep them, love them

De vierde stap is een formule die ik heb geleerd, en die ik geweldig vind: grab them, keep them, love them.

Van alle nummers die je hebt, kies je een nummer die de aandacht van jouw publiek zal trekken - grab them! Dat hoeft niet per se een nummer te zijn met veel energie of up tempo, dat kan ook een emotioneel nummer zijn. Een droevige ballad bijvoorbeeld. Het belangrijkste is dat het een pakkend nummer is.

Eens we hun aandacht hebben, willen we die aandacht natuurlijk houden - keep them! Wat is een nummer dat hun aandacht kan houden na het eerste nummer? Hier is het interessant om ook rekening houden met jouw uithoudingsvermogen. Want als het eerste nummer een vrij intensief nummer is, is het misschien goed om nadien een rustiger nummer in te plannen. Dit is ook het moment waarop je kijkt met je muzikanten wat er nodig is qua instrumentatie.

Het laatste nummer van jouw set is een love them-nummer. Keep them wanting more. Bij het laatste nummer moet je ervoor zorgen dat ze nog meer van jou willen horen.

Als ik een setlist maak, beslis ik eerst wat mijn love them-nummer wordt. Wat is het nummer dat ik kan spelen waardoor ze nog meer willen horen? Daarna zoek ik een grab them-nummer, en dan kijk ik wat mijn nummers ertussen zullen zijn en hoe ik de aandacht van het publiek kan houden (keep them).

Stap 5 : de verhaallijn

Ten slotte ga je je setlist finaliseren op basis van het verhaal dat je wil vertellen. Zijn er bepaalde thema’s die terugkomen in jouw nummers? Je kan ook kijken naar het verhaal van de volledige set. Het is logischer om te beginnen met nummers die over liefdesverdriet gaan, en te eindigen met nummers waaruit blijkt dat je weer sterk bent en je je goed in je vel voelt. Als je constant zou wisselen tussen verdriet en geluk, dan is jouw set een beetje all over the place en gaat het alle kanten op. Zoek dus naar een mooie verhaallijn doorheen je set.

Zoals je ziet is er dus heel wat puzzelwerk bij het samenstellen van een setlist. Daarom geef ik voor de liefhebbers een kleine uitdaging mee: neem drie nummers uit jouw repertoire en kies daaruit één grab them-nummer, één keep them-nummer en één love them-nummer. Deel gerust die drie nummers op sociale media, op Facebook of op YouTube, en stel je eigen set samen. Of je mag het ook gewoon onder de douche doen de volgende keer, en je eigen privéoptreden houden :D

‘Ontdek de krachtigste zangtechniek’

Nu, we kunnen nog een goede setlist hebben samengesteld, zonder een goede zangtechniek geraken we er niet, en dat zou natuurlijk jammer zijn. Om jou die goede zangtechnische basis te geven, organiseer ik binnenkort een (gratis) workshop: ‘Ontdek de krachtigste zangtechniek’. Daarin zullen we het hebben over die belangrijke zangtechniek die je nodig hebt om gezond en krachtig te kunnen zingen. 

Wil jij weten wat die zangtechniek is? Meld je dan vliegensvlug aan via zanglesmetmaggie.be/zangtechniek. Ik zie je heel graag daar!

Ik wil je ten slotte bedanken om hier opnieuw samen met mij jouw tijd te hebben doorgebracht, en heel graag tot volgende week!