5 Beste Gewoontes Om Je Stem Te Verzorgen

In de aflevering van vandaag leer ik je de 5 beste gewoontes die je kan aannemen om voor je stem te zorgen. Hier gaan we!

Stemhygiëne is namelijk iets waar heel veel beginnende zangers over kijken. De beginnende zanger zal heel vaak heel veel zingen zonder echt bewust te blijven stilstaan bij ‘hoe kan ik nu het best mijn stem verzorgen?’ Veel beginnende zangers zullen ook niet weten wat de beste manieren daarvoor zijn, en soms zullen ze het daarom ook erger maken.

Toen ik net mijn stemoperatie had gehad, zeiden sommigen dat ik moest fluisteren i.p.v. spreken om mijn stem te sparen. Maar wist je dat fluisteren zelf erger is dan roepen? Veel beginnende zangers weten niet dat fluisteren niet oké is, maar het net erger maakt.

Een andere fout die de beginnende zanger vaak maakt, is advies volgen zonder erbij na te denken. Denk bv. aan dat fluisteren, maar je hebt ook het advies dat je thee met honing moet drinken, omdat dat goed zou zijn voor je stem. Maar is dat wel zo? Die vraag moet je je altijd stellen.

Als zanger, artiest, kunstenaar, is onze stem ons instrument. We hebben er maar één, dus moeten we er zorg voor dragen. Neem dus niet zomaar het advies van Jan en alleman aan, maar check je bronnen: is dat wel waar? Wie zegt dit? Is dat van een professioneel iemand of niet? Wees je daar bewust van.

De zelfzekere zanger

Eens we die fouten niet meer maken, dan komen we terecht in de wereld van de zelfzekere zanger. Dat is waar we onze zangvaardigheden letterlijk naar een hoger niveau kunnen tillen. In die wereld weet je duidelijk hoe je je stem kan laten herstellen, net zoals een topatleet zijn spieren laat herstellen na een training.

Zo moeten wij ook omgaan met onze stem. Ja, we kunnen heftig onze stem gebruiken, maar het is belangrijk om die balans te vinden tussen stemgebruik en stemrust. De zelfzekere zanger weet exact hoe hij dat moet doen.

In die wereld van de zelfzekere zanger zal je ook een groter uithoudingsvermogen hebben. Omdat je een goede stemhygiëne hebt, zal je veel langer, veel zuiverder en veel beter kunnen zingen.

Daarnaast zal je ook minder tot geen heesheid ervaren. Ik had ooit een zanger die bij mij lessen begon te volgen en die zei: “Ik ben altijd wel een beetje hees na het zingen. Maar ja, iedereen heeft dat zeker?” Toen dacht ik ‘nee, niet iedereen heeft dat’. Maar nu die zanger zangtechnieken en stemhygiënische gewoontes heeft geleerd, ervaart hij geen heesheid meer. Hij zit nu dus in die wereld van de zelfzekere zanger.

5 gewoontes

Zoals je weet, is alles wat we hier doen gebaseerd op de vier grote pijlers van de Zing Je Zelf Vrij-formule: de mindset-pijler, de zangtechnische pijler, de creatieve pijler, en de verbinding-pijler. Nu we het vandaag over stemhygiëne hebben, zitten we in de zangtechnische pijler.

Dus laten we eens kijken naar die 5 gewoontes om onze stem beter te verzorgen.

Gewoonte 1: SOVT-oefeningen

Je dag starten en eindigen met SOVT-oefeningen is de eerste belangrijke gewoonte. SOVT staat voor ‘semi occluded vocal tract’. Kort samengevat betekent dit dat je tegendruk creëert op je stem. In deze aflevering leg ik meer in detail uit wat SOVT is en geef ik je een aantal oefeningen waarmee je aan de slag kan.

Waarom SOVT-oefeningen? Omdat zo’n oefeningen je bloed laten stromen. Het zijn geweldige oefeningen om je stem te laten ontspannen na een hevige zangsessie, maar ook om ze op een rustige manier wakker te maken.

Gewoonte 2: stemgebruik en stemrust

Een tweede belangrijke gewoonte is om een balans te vinden tussen stemgebruik en stemrust. Ben jij bv. iemand die heel intensief bezig is met zijn stem, dan zal je bewust stempauzes moeten inlassen.

Die pauzes zorgen ervoor dat je stemspieren even kunnen ontspannen, maar ook dat je stembanden niet constant tegen elkaar trillen. Zo kunnen ze op hun eigen tempo herstellen.

Nu hoor ik je al denken: hoe lang moet zo’n stempauze dan zijn? Wel, tien minuten kunnen al een groot verschil maken. Maar zelf zou ik langer aanraden.

Ik heb zelf ook ondervonden hoe deugddoend stempauzes kunnen zijn. Na mijn stemoperatie waarbij ze een aangeboren cyste op mijn stem hadden verwijderd, toen ik stilletjesaan opnieuw mocht beginnen lesgeven, moest ik opbouwen: een uur lesgeven, een halfuur zwijgen, een uur lesgeven, een halfuur zwijgen, enzovoort. Dat was heel moeilijk in het begin, maar het deed uiteindelijk enorm veel deugd. Die balans tussen stemgebruik en stemrust is dus heel belangrijk.

Gewoonte 3: voeding

Een derde gewoonte is letten op je voeding. Daarmee bedoel ik niet dat je de voedingsdriehoek van buiten moet leren. Wat ik wel bedoel is: welke voeding heeft effect op jouw stem?

De meeste voorkomende nadelige effecten van voeding zijn bv. reflux, slijmen, of irritatie van de stem. Reflux ontstaat wanneer er maagzuur vanuit je maag terug naar boven komt. Gelukkig komt dat niet bij iedereen voor, maar als je daar wel last van hebt, dan kan een kleine aanpassing van je voeding al een grote impact hebben.

Hieronder vind je een overzicht van welke voeding een impact kan hebben op je stem. Dat wil uiteraard niet zeggen dat je die allemaal moet bannen. Misschien reageert jouw stem daar wel helemaal niet op. Geweldig zou ik zeggen! Maar het belangrijkste is dat je die voeding strategisch gaat innemen, dus bv. niet vlak voor een optreden. Wanneer je niet hoeft te presteren, dan kan je er wel in alle rust van genieten.

Deze voeding kan een impact hebben op je stem:

1. zuivelproducten

2. suiker

3. vettig eten

4. chocolade

5. fruitsap

6. noten

7. gekruide voeding

Gewoonte 4: hydratatie

Een vierde, maar o zo belangrijke gewoonte: water drinken, liefst 1,5 liter per dag! Want wanneer je water drinkt - wat uiteraard niet alleen goed is voor je stem! - zal je stem van binnenuit gehydrateerd worden. Geweldig toch?

Wanneer drinken alleen niet genoeg zou zijn, omdat je je stem bv. heel veel gebruikt, dan is stomen of vernevelen een geweldige manier om dat hydratatieproces te versnellen. Bij stomen zet je warm water in een kan of een kom en hang je erboven met een handdoek over je hoofd. Bij vernevelen gebruik je een specifieke “kruik” (vanaf minuut 11:38 in de video toon ik je hoe die eruit ziet) om de damp rechtstreeks via je mond naar binnen te brengen.

Bij stomen of vernevelen komen de dauwdruppeltjes rechtstreeks op onze stem. Bij vernevelen zijn de dauwdruppeltjes vaak ook kleiner dan bij stomen. Dat is hydratatie van buitenaf, in tegenstelling tot hydratatie van binnenuit bij drinken.

Je vraagt je nu misschien af: mag ik ook thee drinken? Ja, maar enkel als het infusies zijn, dus thee zonder theïne. Want theïne droogt de stem uit, net als bv. munt. Ook koffie is een no go als je moet zingen, want ook cafeïne droogt uit. En uiteraard drink je best ook geen alcohol wanneer je wil zingen, want ook dat droogt uit. Op school werd mij wel altijd gezegd dat je na één glas alcohol twee glazen water moet drinken om je hydratatie op peil te houden, dus dan is het wel weer goed om niet zat te worden! ;-)

Gewoonte 5: focus op zangtechniek

De laatste gewoonte voor een goede stemhygiëne is blijven focussen op zangtechniek. Want zonder zangtechniek kan je niet gezond zingen.

Wil jij ook weten wat die ene zangtechniek is die jou gezond kan leren zingen? Wel, binnenkort organiseer ik een gratis workshop waarin ik je die techniek leer: ‘Ontdek de krachtigste zangtechniek’. Die zangtechniek zal je ook helpen om je stemkleur warmer, ronder en helderder te maken, maar ook om die hoge noten met heel veel ontspanning te kunnen zingen. 

Wil jij er graag bijzijn? Ga dan vliegensvlug naar zanglesmetmaggie.be/zangtechniek om je aan te melden! Ik zie je heel graag daar.

Ik wil je opnieuw heel erg bedanken om hier weer samen met mij jouw tijd te hebben doorgebracht, en heel graag tot volgende week!